Paul de Jong ontwierp en testte 60 recreatieve routes
Eindelijk echte handbikeroutes
Wat is het verschil met gewone fietsroutes?
‘Het verschil zit in de eisen die ik aan elke route stel. Het zijn geen gewone fietsroutes waar iemand een bordje ‘handbikeroute’ op geplakt heeft. Daarom moet ik gemiddeld vier tochten maken om er één geschikte aan over te houden. Toch zijn ze ook handig voor gewone fietsers, omdat ik uitgebreide informatie geef over de startplaatsen. Dit ontbreekt bijna altijd bij gewone fietsroutes. Per route geef ik zelfs meer startplaatsen waar dit maar kan. De gebruiker kan dan kiezen welke het handigst is.’Wat zijn de eisen die je aan een goede handbikeroute stelt?
‘Hobbelige gedeelten laat ik weg, tenzij ze uiterst kort zijn. Onverharde wegen zijn soms goed te fietsen, maar meestal niet. Daarnaast kan één lastige oversteek of één te steil hellinkje ertoe leiden dat ik een deeltraject schrap of een alternatief bedenk. Ook moet de basisafstand zonder helpende begeleider te doen zijn. Daarbij wil ik zo min mogelijk tekst voor onderweg, het liefst alleen maar nummers van knooppunten. Helaas is dit laatste niet haalbaar door de eisen die ik stel. Soms moet ik woorden gebruiken in plaats van nummers. De afstand is meestal tussen de 30 en 50 km, maar bijna elke route heeft inkortingen en een of meer uitbreidingen. Bij die uitbreidingen wijk ik een enkele keer van mijn eisen af, maar dit vermeld ik altijd.’Waar zijn de handbikeroutes op internet te vinden?
‘Op de speciale Handbikeroutes-pagina, met per route een routekaart en meer informatie. Je kunt met GPS-navigatie fietsen, maar ook zonder. Per route krijg je informatie over de afstand (met inkortingen en uitbreidingen), wegdek, startplaats (o.a. adres voor de auto-navigatie), kenmerken, verkeerssituaties en bijzonderheden. Fiets je zonder GPS, dan is de route-aanduiding het belangrijkste, d.w.z. (in Nederland en Vlaanderen) de knooppuntennummers met de afwijkingen hiervan.Wat zijn Knooppunten?
‘Nederland en het Vlaamse gewest zijn bijna geheel bedekt met een knooppuntennetwerk. De fietser volgt dan de nummerbordjes van de knooppunten en gaat van het ene knooppunt naar het andere. De handigste website voor die knooppunten is route.nl. Zoom hier in en je ziet de nummers. Een gratis app voor je smartphone is Fietsknoop.’Waar liggen de routes?
‘Voornamelijk in Nederland, en daar weer vooral in Limburg, omdat ik er woon. Verder zijn er routes in Flevoland, Gelderland, Drenthe, Brabant en Noord-Holland. Ook zijn er veel in Belgisch Limburg. Daarnaast is er een aantal in Wallonië (o.a. de Ardennen), iets minder in Duitsland en één in Luxemburg.’Hoe is een route te bereiken?
'Van elke startplaats geef ik het adres voor de auto-navigatie. In Nederland en het gewest Vlaanderen is het knooppuntennetwerk zo dicht dat je vaak vanuit je vakantieverblijf met je handbike ergens de route kunt oppikken. Wie een vakantie wil plannen, kan een gebied kiezen waar enkele handbikeroutes liggen.’
Hoe zijn de routes in Wallonië en de Duitse Eifel?
‘In Wallonië (o.a. de Ardennen) en de Duitse Eifel gaat hem om rivierdalen en voormalige spoorwegen die als fietspad zijn ingericht. De Vennbahn (Aken – Noord Luxemburg) is hier het bekendste. De routes zijn bijna vlak en gaan rechttoe rechtaan. Ze behoeven weinig aanduiding. Toch kan dat vlakke wel eens tegenvallen. In het prachtige Arhdal van de Eifel had ik na drie dagen biken nog geen enkele geschikte route. Mijn kleinkinderen vonden het echter wel leuk om opa enkele steile hellinkjes op te duwen. Opnieuw bleek dat alleen een kaart en internet onvoldoende zijn voor een route-taxatie. Je staat altijd voor verrassingen, en die wil ik juist bij de handbiker wegnemen.’Hoe zijn de routes in het gewest Vlaanderen?
‘In Belgisch Limburg ligt een uitstekend en compact fietsgebied. De fietspaden zijn hier breder dan in Nederland, wat juist voor handbikers prettiger fietsen is. Ook stoppen Belgische (en Duitse) automobilisten bijna altijd voor een handbiker, zelfs als dit niet nodig is. Het is een vorm van beleefdheid die ik in Nederland veel minder tegenkom. Als handbiker moet je er wel op bedacht zijn, want anders ontstaan er juist weer gevaarlijke situaties. Vanzelfsprekend wordt er niet voor je gestopt op drukke doorgaande N-wegen.’Met wat voor handbike kun je de routes doen?
‘Zelf heb ik een aankoppelbare handbike met elektro-ondersteuning. De routes zijn er ook voor de vastframe-handbikers. Alleen moeten zij voor België en de Eifel per route even nagaan of hun vastframebike zigzaggend langs de veilighekjes kan.’Wat moet je voor onderweg meenemen?
‘Je kiest thuis de startplaats die je voorkeur heeft, en print de daarbij behorende route-aanduiding. Om deze in de gewenste afmeting te krijgen kun je haar eerst in Word kopiëren, vervolgens bewerken, printen en met de schaar op grootte knippen. Dit briefje neem je mee voor onderweg. Je kunt het met plakband, een knijpertje of de ANWB-pointer aan (de kabel van) je stuur bevestigen. En je neemt natuurlijk bandenplakspullen en wat drinken mee.’
Wat is er mogelijk voor iemand zonder eigen auto?
‘Wie in Nederland geen eigen vervoer heeft naar de startplaats, kan de Valys overwegen. De afstand moet meer dan 5 OV-zones zijn. Bij ‘een reis boeken’ vind je of je hieraan voldoet (zoneberekening). Een handbike mag mee.’ Wat vind je het gevaarlijkste bij een handbike?
‘Dat zijn de steile hellinkjes die er zijn in de duinen, op de Veluwe, op bruggetjes en bij dijk-opritten. Het voorwiel van een aankoppelhandbike kan snel gaan slippen met gevaar van terugglijden en omkieperen, tenzij je snel je rolstoel op de rem zet. Daarom heb ik trajecten weggelaten als ze een steil hellinkje hadden. Bij een nat wegdek moet je eigenlijk nooit met een handbike de weg op, of je moet heel rustig rijden. Zelfs op het vlakke kan je voorwiel gaan slippen als je te krachtig remt.’Doe je dit allemaal in je eentje?
‘Gelukkig is het geen actie geworden van mij alleen. De routes vallen onder de Stichting Handbiken.nl. Deze geeft mij advies, begeleiding en plaatst ze op haar website.Wat is je drijfveer om dit te doen?
‘De aanzet kwam op een handbike-bijeenkomst van Adelante in Hoensbroek. Het accent lag daar op het sportieve gebeuren. Ik vond dat mensen ook met recreatief handbiken in beweging te krijgen zijn. Daar komt bij dat ik tijdens een tochtje vaak denk: daar moeten anderen toch ook van kunnen genieten! Maar dit kan alleen met echte handbikeroutes, dus routes zonder onaangename verrassingen van obstakels, slipgevaarlijke hellinkjes, onverharde wegen of lastige oversteekpunten. Het gaat om zorgeloos biken.’Wil je regelmatig interessant handbikenieuws ontvangen?
Laat dan hier je gegevens achter en ontvang regelmatig de Handbiken.nl Nieuwsbrief!
