Effecten van trainen voor de HandbikeBattle op ziektecognitie

We weten uit eerder onderzoek dat mensen met een lichamelijke beperking over het algemeen een lagere kwaliteit van leven aangeven dan de algemene bevolking. Hoe hoog mensen met een lichamelijke beperking hun kwaliteit van leven aangeven, blijkt echter niet samen te hangen met de ernst van de beperking. Er zijn aanwijzingen dat de kwaliteit van leven wel samenhangt met hoe mensen hun aandoening ervaren. Het hebben van een lichamelijke beperking kan verschillende gedachtes (of waardeoordelen) met zich meebrengen, zoals hulpeloosheid (negatief), acceptatie (positief), maar ook ervaren voordelen (positief). Deze ervaringen of gedachtes heten “ziektecognities”.

Ziektecognitie lijkt sterk samen te hangen met kwaliteit van leven, daarom is het belangrijk om te kijken of gevoelens van hulpeloosheid verminderd kunnen worden en acceptatie en ervaren voordelen gestimuleerd kunnen worden. Tijdens deze studie hebben we onderzocht:

1. Of ziektecognitie verandert vanaf het begin van de trainingsperiode tot een aantal maanden na deelname aan de HandbikeBattle.
2. Of eventuele veranderingen in ziektecognitie afhankelijk zijn van (persoonlijke en aandoening-specifieke) kenmerken.

Hoe hebben we dit onderzocht?

220 deelnemers van de HandbikeBattle deden mee aan dit onderzoek. Zij vulden vragenlijsten in over ziektecognitie, mentale gezondheid, zelfvertrouwen, pijn en sportdeelname; hun fitheid werd gemeten tijdens een maximale inspanningstest; en hun lengte en gewicht werden gemeten. Daarnaast was er informatie beschikbaar over bijv. leeftijd, geslacht en type aandoening. De metingen werden verricht aan het begin van de trainingsperiode, aan het einde van de trainingsperiode en vier maanden na de HandbikeBattle. Bij het invullen van de vragenlijst over ziektecognitie waren er drie uitkomstmaten: hulpeloosheid, acceptatie en ervaren voordelen.

• Een voorbeeld van een stelling over hulpeloosheid: “Door mijn aandoening mis ik de dingen die ik het liefst doe”.
• Een voorbeeld van een stelling over acceptatie: “Ik heb de beperkingen van mijn aandoening leren aanvaarden”.
• Een voorbeeld van een stelling over ervaren voordelen: “Het omgaan met mijn aandoening heeft me sterker gemaakt”.

Wat hebben we gevonden?

Gevoelens van hulpeloosheid namen af tijdens de trainingsperiode en bleven ook na de HandbikeBattle afnemen. Acceptatie liet geen veranderingen over de tijd zien. Ervaren voordelen namen toe tijdens de trainingsperiode, maar namen ook weer af na de HandbikeBattle.

Van de kenmerken die zijn onderzocht, had mentale gezondheid de duidelijkste relatie met ziektecognitie. Deelnemers met mentale problemen (zoals een sombere stemming) hadden veel gevoelens van hulpeloosheid. In deze groep zagen we ook de grootste daling van hulpeloosheid tijdens de trainingsperiode.

Samenvattend kunnen we dus zeggen dat trainen met andere handbikers hulpeloosheid en ervaren voordelen kan verbeteren bij personen met een chronische beperking. Vooral mensen met mentale problemen kunnen baat hebben bij trainen voor een sportieve uitdaging met andere handbikers. Ziektecognities kunnen hierdoor verbeteren en mogelijk de kwaliteit van leven bevorderen.

Dit is een samenvatting van het artikel: DeShazo JM, Kouwijzer I, de Groot S, Post MWM, Valent LJM, van Leeuwen CMC, Wen H, Cowan RE, On Behalf Of The HandbikeBattle Group. Effect of Training for an Athletic Challenge on Illness Cognition in Individuals with Chronic Disability: A Prospective Cohort Study. Int J Environ Res Public Health. 2023 Dec 30;21(1):58. Het volledige (Engelstalige) artikel is hier te lezen.

Voor vragen kun je contact opnemen met: onderzoek@handbikebattle.nl Meer informatie over het HandbikeBattle onderzoek vind je hier.